Strætó leggur ríka áherslu á hlutverk sitt í samfélaginu sem þjónustufyrirtæki á sviði almenningssamgangna á höfuðborgarsvæðinu. Til þess að uppfylla hlutverkið eru gildi fyrirtækisins höfð að leiðarljósi. Gildin eru samvinna, áreiðanleiki og drifkraftur.
Samvinna: Samvinna einkennir allt okkar starf, bæði innan fyrirtækis og gagnvart viðskiptavinum, eigendum og samstarfsaðilum.
Áreiðanleiki: Við erum á réttum stað á réttum tíma, erum hagsýn og ábyrg í öllum okkar störfum.
Drifkraftur: Við erum frumkvæðismiðuð og höfum kjark og þor til að taka ákvarðanir og leysa mál hratt og vel.
Framtíðarsýn Strætó er að verða mikilvægasti hlekkurinn í samgöngukeðju höfuðborgarsvæðisins. Með þá sýn er lögð áhersla á að Strætó verði fyrsti valkostur íbúa höfuðborgarsvæðisins í og úr vinnu eða skóla, verði dýnamískt þekkingarfyrirtæki, búi yfir kolefnislausum vagnaflota og verði eftirsóknarverður vinnustaður.
Strætó fylgir stefnu stjórnvalda í loftlagsmálum og stuðlar að bættum lífsgæðum almennings. Strætó leitast eftir að vera leiðandi í orkuskiptum í samgöngum með því að fjárfesta í umhverfisvænum vögnum.
Strætó er þátttakandi í margvíslegum verkefnum sem snúa að loftlagsmálum. Má þar til dæmis nefna Græna planið sem er sóknaráætlun Reykjavíkurborgar um sjálfbærni og skýra framtíðarsýn um kolefnishlutlaust borgarsamfélag. Þá hefur Strætó gert tengingu við loftgæðamælistöðvar á vegum Umhverfisstofnunar og Heilbrigðiseftirlita Reykjavíkur, Kópavogs, Hafnarfjarðar og Garðabæjar á gagnvirku korti á heimasíðu Strætó. Með því að smella á mælistöðvar á kortinu er hægt að skoða loftgæði á höfuðborgarsvæðinu, Akureyri og fleiri stöðum.
Yfir síðastliðin ár hefur Strætó hvatt til notkunar á vistvænum samgöngumátum á „gráum dögum“ eða þegar líkur eru á að loftgæði mælast yfir heilsuverndarmörkum.
Veðurskilyrðin á „gráum dögum“ eru því ákjósanleg til þess að skilja bílinn eftir heima og nota vistvænar samgöngur.
Strætó hefur innleitt heimsmarkmið 11, 12 og 13 í sínar stefnur. Heimsmarkmiðin eru Sjálfbærar borgir og samfélög (11), Ábyrg neysla og framleiðsla (12) og Aðgerðir í loftlagsmálum (13). Stefnt er að tengingu við fleiri heimsmarkmið á komandi misserum.
Strætó leggur áherslu á að lágmarka neikvæð áhrif vagnaflotans á umhverfið og árlega eru sett fram markmið í málaflokknum.
Vert er að benda á að tölur í umfjölluninni um umhverfismál eiga aðeins við um eigin akstur Strætó. Neðar í þessum kafla má þó finna upplýsingar um eigin akstur Strætó og akstur verktaka, þ.e vegalengdir og olíunotkun.
Nokkrir áhersluþættir Strætó í umhverfismálum:
Vagnaflotinn sem rekinn er af Strætó samanstendur af 77 vögnum, 57 dísel vögnum, 5 metanvögnum og 15 rafmagnsvögnum. Vagnafloti verktaka eru 77 vagnar, þ.e. 52 vagnar eru reknir af Kynnisferðum og 25 af Hagvögnum.
Strætó nýtir sér umhverfisvöktunarkerfi Klappa en með því hefur fengist betri mynd á umhverfisupplýsingar, með því að safna gögnum með rafrænum gagnastraumum í gegnum kerfi Klappa.
Strætó leitast við að vera leiðandi í orkuskiptum með því að fjárfesta í umhverfisvænum strætisvögnum s.s. rafmagns-, vetnis- og metan vögnum. Framtíðarsýn Strætó er að vera með kolefnislausan vagnaflota árið 2030.
Allir dísel vagnar í eigu Strætó eru knúnir 15% vetnismeðhöndlaðri lífrænni olíu (VLO), sem er hærra íblöndunarhlutfall en almennt og þannig dregið frekar úr mengun akstursflotans. Notkun á dísel hefur dregist saman undanfarin ár og notkun umhverfisvænna orkugjafa aukist, samhliða endurnýjun vagna með kaupum á umhverfisvænni vögnum.
Tölur um orkunotkun eiga við um starfstöð Strætó að Hesthálsi 14. Raforkunotkun hefur aukist og er viðbúið að það muni halda áfram að aukast með aukinni notkun hleðslustöðva fyrir vagna og önnur ökutæki. Hleðslustöðvar fyrir strætisvagna eru á lóð Strætó að Hestálsi og einnig er ein hleðslustöð við biðstöð Strætó í Spöng. Rafmagnsnotkun fyrir hleðslustöðvar starfsmanna er inni í rafmagnsnotkun fyrir aðalhús að Hesthálsi 14.
Í starfsemi Strætó er lögð áhersla á orkusparnað og að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda. Eitt af markmiðum Strætó er að auka notkun á vistvænum orkugjöfum. Hlutfall vistvæns aksturs hefur hækkað og var á síðasta ári 34% en var 29% og 22% árin þar áður.
Eknir kílómetrar
Tonn CO₂ ígildi
Settar voru upp tvær hleðslustöðvar árið 2019 og tveim bætt við 2020. Margir starfsmenn hafa keypt sér rafmagnsbíl og hafa þá getað nýtt sér að hlaða að kostnaðarlausu í vinnunni.
Hleðslustöðvar starfsmanna | Einingar | 2019 | 2020 | 2021 |
---|---|---|---|---|
Rafmagn | kWh | 5.842 | 18.295 | 17.820 |
Taflan sýnir heildarnotkun og heildarakstur vagna hjá Strætó og öðrum akstursaðilum sem aka á höfuðborgarsvæðinu á vegum Strætó. Á síðasta ári var 48% af heildar akstrinum hjá Strætó, á mynd má sjá hvernig akstur skiptist á milli akstursaðila.
Hjá Strætó hefur hlutfall vistvæns aksturs verið að hækka síðustu ár, en af heildar akstri allra strætisvagna er hlutfall vistvæns aksturs 16%.
Bein losun gróðurhúsalofttegunda hjá Strætó er vegna eldsneytisnotkunar. Árið 2021 var losun 3.276,1 tCO₂í vegna eldsneytis fyrir strætisvagna. Bein losun hefur minnkað síðustu ár samhliða kaupum á umhverfisvænum vögnum og einnig hefur nýting umhverfisvænna vagna aukist. Við útreikninga á beinni losun er haldið utan um olíu og metan notkun og notaðir voru losunarstuðlar frá Klöppum 2,30956 kgCO₂í/L fyrir dísel 15% VLO og 0,00511 kgCO₂í/kg fyrir metan.
Umfang 1 - Samsetning losunar | Einingar | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
---|---|---|---|---|---|
Heildarlosun | tCO₂í | 4.876,3 | 4.294,7 | 3.479,9 | 3.276,1 |
Eldsneytisnotkun | tCO₂í | 4.876,3 | 4.294,7 | 3.479,9 | 3.276,1 |
Losun var reiknuð út frá stuðlum fyrir hvert ár fyrir sig frá Umhverfisstofnun. Rafmagnsnotkun hefur aukist, er það einna helst vegna aukinnar rafmagnsnotkunar fyrir rafvagna og einnig hefur rafmagnsnotkun fyrir hleðslu bifreiða starfsmanna aukist. Fyrir heitt vatn var notaður losunarstuðull núll frá Umhverfisstofnun.
Umfang 2 - Samsetning losunar | Einingar | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
---|---|---|---|---|---|
Heildarlosun | tCO₂í | 10,8 | 20,1 | 23,3 | 26,1 |
Rafmagn húsnæðis | tCO₂í | 7,4 | 7,3 | 7,8 | 8,4 |
Rafmagn hleðslustöðva vagna | tCO₂í | 3,4 | 12,8 | 15,5 | 17,7 |
Heitt vatn | tCO₂í | 0 | 0 | 0 | 0 |
Til óbeinnar losunar starfseminnar í umfangi 3 er meðhöndlun sorps. Við útreikninga á losun gróðurhúsalofttegunda frá urðun úrgangs var notast við losunarstuðla frá Umhverfisstofnun. Hjá Umhverfisstofnun er gefið upp að þeir úrgangsstraumar sem fara í endurvinnslu valdi engri losun á Íslandi og hafa því losunarstuðulinn 0.
Umfang 3 - Samsetning losunar | Einingar | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
---|---|---|---|---|---|
Heildarlosun | tCO₂í | 23,9 | 16,7 | 16,4 | 15,2 |
Förgun og meðhöndlun á úrgangi | tCO₂í | 23,9 | 16,7 | 16,4 | 15,2 |
Losun gróðurhúsalofttegunda hefur minnkað og var 3.317 tonn árið 2021, munar þar mest um að bein losun vegna eldsneytisnotkunar hefur minnkað. Sé losun borin saman við fjölda vagna þá er styrkur losunar gróðurhúsalofttegunda einnig að minnka.
Gróðurhúsalofttegundir | Einingar | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
---|---|---|---|---|---|
Umfang 1 | tCO₂í | 4.876,3 | 4.294,7 | 3.479,9 | 3.276,1 |
Umfang 2 | tCO₂í | 10,8 | 20,1 | 23,3 | 26,1 |
Umfang 3 | tCO₂í | 23,9 | 16,7 | 16,4 | 15,2 |
Losun gróðurhúsalofttegunda (Umfang 1, 2 og 3) | tCO₂í | 4.911,0 | 4.331,5 | 3.519,6 | 3.317,4 |
Losun gróðurhúsalofttegunda á vagna | tCO₂í/vagnar | 52,2 | 51,0 | 41,4 | 43,1 |
Hjá Strætó er leitast við að lágmarka úrgang eins og kostur er. Síðustu ár hefur magn úrgangs minnkað. Hreinsun og flutningur ehf. sinnir stærstum hluta sorpþjónustu Strætó á Hesthálsi.
Terra sér um að farga spilliefnum, rafgeymum, perum og raftækjum.
Úrgangur | Einingar | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
---|---|---|---|---|---|
Blandaður úrgangur | kg | 27.147 | 18.970 | 18.630 | 17.255 |
Til urðunar samtals | kg | 27.147 | 18.970 | 18.630 | 17.255 |
Úrgangur til endurvinnslu | |||||
Garðaúrgangur | kg | 280 | 0 | 0 | 0 |
Málmar/brotajárn | kg | 19.280 | 20.080 | 14.810 | 20.025 |
Timbur | kg | 3.280 | 5.500 | 4.270 | 2.150 |
Annað (plast, pappi, pappír, dagblöð/tímarit) | kg | 8.468 | 7.920 | 6.100 | 4.830 |
Hjólbarðar | kg | 10.180 | 1.110 | 12.400 | 8.650 |
Til endurvinnslu samtals | kg | 42.028 | 34.610 | 37.580 | 35.655 |
Spilliefni | |||||
Olía og olíumengað | kg | 15.935 | 10.206 | 13.544 | 9.619 |
Rafgeymar og rafhlöður | kg | 4.589 | 3.609 | 4.488 | 2.576 |
Prenthylki | kg | 0 | 35 | 6 | 11 |
Raftæki | kg | 984 | 1.460 | 621 | 757 |
Perur/flúrperur | kg | 41 | 38 | 3 | 14 |
Málning | kg | 296 | 0 | 0 | 6 |
Spilliefni samtals | kg | 21.845 | 15.348 | 18.662 | 12.983 |
Strætó leitast við að minnka efnanotkun. Notkun á smurolíu heldur áfram að minnka og sama á við um þvottaefni sem notað var mun minna af á síðasta ári en undanfarin ár. Meira var notað af frostlegi á árinu, vegna ábyrgða á vögnum var skipt um meira af frostlegi.
Strætó hefur endurnýtt hjólbarða með því að sóla þá sem gerir það að verkum að kaup þarf færri nýja og það dregur úr losun úrgangs. Á síðasta ári voru 275 hjólbarðar sólaðir og 200 keyptir nýir.
Efnanotkun | Einingar | 2018 | á vagn | 2019 | á vagn | 2020 | á vagn | 2021 | á vagn |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Akstur | |||||||||
Vagnafjöldi | 94 | 85 | 85 | 77 | |||||
Eknir km: | km | 5.346.619 | 5.349.267 | 4.940.221 | 4.794.623 | ||||
Smurolía | |||||||||
Verkstæði | Lítrar | 4.165 | 44,3 | 5.668 | 66,7 | 4.584 | 53,9 | 3.210 | 41,7 |
Þvottastöð ábætt | Lítrar | 3.158 | 33,6 | 1.682 | 19,8 | 1.629 | 19,2 | 2.015 | 26,2 |
Samtals | Lítrar | 7.323 | 77,9 | 7.350 | 86,5 | 6.213 | 73,1 | 5.225 | 67,9 |
Lítrar per 100 km. | Lítrar/100 km. | 0,14 | 0,14 | 0,13 | 0,11 | ||||
Önnur efni | |||||||||
Tjöruhreinsir | Lítrar | 7.400 | 78,7 | 8.000 | 94,1 | 6.000 | 70,6 | 6.620 | 86,0 |
Þvottaefni | Lítrar | 6.030 | 64,1 | 4.460 | 52,5 | 3.600 | 42,4 | 540 | 7,0 |
Frostlögur | Lítrar | 5.191 | 55,2 | 5.692 | 67,0 | 6.110 | 71,9 | 9.480 | 123,1 |
Hjólbarðar | |||||||||
Sólaðir | stk. | 264 | 298 | 237 | 275 | ||||
Nýir | stk. | 228 | 110 | 200 | 200 | ||||
Samtals | stk. | 492 | 408 | 437 | 475 | ||||
Fjöldi per 100 km. | stk/100 km | 0,009 | 0,008 | 0,009 | 0,010 |
Helstu hagsmunaaðilar Strætó eru: Viðskiptavinir, eigendur og stjórnvöld, starfsfólk, birgjar og samfélagið í heild sinni. Mikilvægt er að taka tillit til mismunandi þarfa hagsmunaaðila Strætó og að skilja hvað skiptir þá mestu máli.
Strætó gerir ekki sérstaka hagsmunaaðilagreiningu á forsendum samfélagsábyrgðar en nýtir þess í stað ýmsar aðferðir eins og opna fundi, ábendingakerfi og viðhorfskannanir meðal starfsmanna og almennings.
Lögð er áhersla á þá þætti sem teljast mikilvægir fyrir Strætó og hagaðila í efnistökum skýrslunnar. Viðfangsefni tengjast einnig heimsmarkmiðunum sem Strætó leggur áherslur og er því betur lýst í kafla um heimsmarkmið.
Strætó er þjónustufyrirtæki sem leggur megináherslu á að koma til móts við þarfir viðskiptavina. Í þjónustustefnu Strætó er lögð áhersla á að auka þjónustu og gæði til viðskiptavina og efla almenningssamgöngur þannig að Strætó verði fyrsti valkostur íbúa höfuðborgarsvæðisins í og úr vinnu eða skóla. Það gerir starfsfólk af ánægju með gildi Strætó, áreiðanleika, samvinnu og drifkraft að leiðarljósi.
Dæmi um samskipti og samvinnu Strætó við viðskiptavini:
Strætó er í nánu samstarfi við eigendur (sveitarfélögin á höfuðborgarsvæðinu) og íslensk stjórnvöld.
Dæmi um samskipti og samvinnu Strætó við eigendur og stjórnvöld:
Strætó leggur áherslu á að skapa starfsfólki jákvætt og hvetjandi starfsumhverfi, efla starfsfólk og stuðla að virkni og ánægju þess. Allt starfsfólk ber sameiginlega ábyrgð á að skapa jákvæða og hvetjandi vinnustaðamenningu þar sem gagnkvæm virðing og starfsánægja er í fyrirrúmi.
Dæmi um samskipti og samvinnu Strætó við starfsfólk:
Strætó leggur áherslu á góð tengsl og samvinnu við birgja og þjónustuaðila. Markmið Strætó er að tryggja að við innkaup sé gætt jafnræðis, gagnsæis og hagkvæmni. Flestir af stærstu og mikilvægustu birgjum Strætó starfa á Íslandi. Einungis einn erlendur birgi er á meðal 10 stærstu birgja Strætó og einungis 7 á meðal 50 stærstu.
Strætó gegnir mikilvægu hlutverki í íslensku samfélagi,sérstaklega er varðar almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu og umhverfismál.
Dæmi um samskipti og samvinnu Strætó við samfélagið:
Strætó er aðili að fjölmörgum samtökum, bæði innlendum og erlendum. Þau helstu eru:
UITP – International Association of Public Transport
UITP (Union Internationale des Transports Publics) eru alþjóðleg samtök fyrirtækja og hagaðila í almenningssamgöngum. Samtökin voru stofnuð árið 1885 og eru með meira en 1900 meðlimi í yfir 100 löndum.
ITS Ísland – Intelligent Transportation System
ITS Ísland var stofnað árið 2019 og var Strætó einn af stofnendum félagsins. Intelligent Transportation System (ITS) er bæði safnhugtak fyrri upplýsingatæknihlið samgangna- og flutningsgeira og formlegur félagsskapur sérfræðinga í tengdum atvinnugreinum um allan heim. Markmið félagsins er að skapa vettvang til að tryggja faglega hagsmuni opinberra og einkarekinna fyrirtækja sem og fræði- og vísindamanna á sviði upplýsingatæknivæddra flutningskerfa í samvinnu við opinbera aðila.
Stjórnvísi
Stjórnvísi er stærsta stjórnunarfélag á Íslandi, í eigu félagsmanna og er félagið ekki rekið í hagnaðarskyni. Stjórnvísi eflir gæði stjórnunar á Íslandi með því að skapa hvetjandi vettvang fyrir gagnkvæma þekkingarmiðlun, umræður og tengslamyndun.
Dokkan
Dokkan er þekkingar- og tengslanet stjórnenda og lykilstarfsmanna sem virkar þannig að fyrirtæki og stofnanir – vinnustaðir – gerast áskrifendur að netinu. Innifalið í þeirri áskrift er aðgangur að þekkingar- og tengslafundum Dokkunnar. Dokkan býður félögum sérstök kjör þegar kemur að námskeiðum, vinnustofum og ráðstefnum.
Mannauður – Félag mannauðsfólks á Íslandi
Mannauður eru fagsamtök mannauðsfólks á Íslandi. Hlutverk Mannauðs er að efla fagmennsku, vera framsækið og leiðandi á sviði mannauðsstjórnunar í þágu atvinnulífsins.
FKA – Félag kvenna í atvinnulífinu
FKA eru félagasamtök fyrir konur sem eru stjórnendur og leiðtogar í íslensku atvinnulífi. Félagið stendur fyrir viðburðum, fræðslu, veitir ráðgjöf og knýr fram breytingar á lögum og venjum til að gæta jafnvægis og fjölbreytileika innan atvinnulífsins.
Félag um innri endurskoðun
Félag um innri endurskoðun er samstarfsvettvangur þeirra sem starfa við innri endurskoðun í fyrirtækjum og stofnunum. Markmið félagsins er að efla innbyrðis tengsl og kynningu þeirra sem starfa við fagið, vera vettvangur til að styrkja fagleg vinnubrögð, styrkja þróun innri endurskoðunar og faglega umræðu, jafnframt því að vera leiðandi rödd stéttarinnar út á við.
ÍMARK – Samtök íslensks markaðsfólks
ÍMARK, samtök íslensks markaðsfólks eru samtök einstaklinga sem hafa áhuga á og/eða starfa við markaðsmál. Tilgangur samtakanna er m.a. að auka veg og virðingu markaðsmála hérlendis og stuðla að auknum skilningi á mikilvægi þeirra.
Markmið Strætó er að tryggja faglega og trausta upplýsingagjöf til almennings, viðskiptavina, fjölmiðla, starfsmanna og annarra hagsmunaaðila. Lögð er áhersla á að svara fyrirspurnum fjölmiðla fljótt, örugglega og í samræmi við upplýsingalög.
Árið 2021 var minnst á eða fjallað um Strætó í 561 skipti. Eftirfarandi tölur eru fengnar úr Fjölmiðlavakt Creditinfo.
Mest var fjallað um Strætó í lok árs 2021. Á þeim tíma var meðal annars nýtt greiðslukerfi og ný gjaldskrá innleidd og Strætó varð fyrir netárás.
Eins og yfir síðustu ár, þá var Strætó minnst í umræðunni yfir sumartímann.
Vaktað efni – þróun á tíðni umfjöllunnar eftir mánuðum
Í innihaldsgreiningum Creditinfo þá eru fréttum skipt niður í eftirfarandi flokka:
„Jafnaðar fréttir“ eru í raun neikvæðar fréttir sem Strætó hefur fengið að koma fram og útskýra sína hlið.
Flestar fréttir um Strætó eru hlutlausar og jákvæðar. Á eftir þeim koma síðan neikvæðar og jafnaðar fréttir.
Fréttaskorið er sjálfvirk greining á mikilvægi frétta. Tilgangur skorsins er að gefa raunsæja mynd af því hversu mikið vægi hver tiltekin frétt hefur.
Fréttaskorið sýnir meðal annars að hve miklu leyti fréttin fjallaði sannarlega um viðkomandi efni og greinir hversu mikla athygli fréttin hlaut. Fréttaskorið er metið á bilinu 1 – 5 þar sem 1 er mjög lítið vægi og 5 er mjög mikið vægi.